28 april 2017
De teeltsituatie bij een kweker verandert of er wordt een nieuwe grondstof geïntroduceerd. Er kunnen diverse redenen zijn om een (substraat)mengsel aan te passen. De kleinste aanpassing kan al grootse gevolgen hebben. Als kenniscentrum voor substraten wordt RHP in toenemende mate benaderd voor advies bij problemen in teelten door mengselaanpassingen. Voorkom problemen met deze 5 stappen.
Eén wijziging in een mengsel heeft vaak meerdere gevolgen. Deze gevolgen moeten eerst duidelijk zijn, voordat een kweker het nieuwe mengsel veilig kan gebruiken. Hier kunnen ook nieuwe gebruiksadviezen bij horen. In veel gevallen is het raadzaam eerst een proef te doen met het nieuwe mengsel, om te bekijken of uw inschatting juist is geweest. Volg daarin vooral de voedingstoestand en het watergehalte tijdens de teelt.
RHP constateert een toename van problemen als gevolg van mengselaanpassingen. Deze hebben vaak meerdere oorzaken. Tot op heden bevatten de meeste mengsels een overgroot aandeel veen. Over veen is veel bekend qua te verwachten eigenschappen in een mengsel. Minder voorspelbaar wordt het al als het aandeel van een niet-veengrondstof toeneemt of als er zelfs meerdere niet-veengrondstoffen in één mengsel zitten. Dit laatste noemen we “stapelen”.
De effecten van stapelen zijn nog niet goed bekend. Veel niet-veengrondstoffen brengen andere eigenschappen met zich mee die per grondstof kunnen verschillen. Vaak valt er wel te anticiperen op een afwijkende eigenschap. Maar dit gaat minder makkelijk als er meerdere eigenschappen veranderen. Dit staat nog los van de interacties die kunnen optreden. Om hier meer kennis over te ontwikkelen, voert de Stuurgroep Onderzoek binnenkort een discussie om het onderwerp een plaats te geven in het collectief onderzoek van RHP. Met de kennis die voortkomt uit het collectief onderzoek zijn RHP-gecertificeerde bedrijven in staat om in de toekomst mengselaanpassingen nog nauwkeuriger in te schatten.
Zolang niet alle effecten bekend zijn, is het stapelen binnen de RHP-normen begrenst (zie module 330 van het Productcertificatieschema in Mijn RHP). Hiermee moet worden voorkomen dat er praktijkproblemen ontstaan. Natuurlijk is door eerder onderzoek en ervaring wel al een en ander bekend. 3 voorbeelden:
1. Voorbeeld chemische eigenschappen
Het pH-onderzoek van enkele jaren geleden heeft aangetoond dat de pH-buffer flink kan veranderen als een mengel wordt aangepast. Veen heeft de eigenschap om veranderingen in de pH te bufferen. Andere grondstoffen hebben dit veel minder of zelfs helemaal niet. De effecten van bijvoorbeeld bijmesten op de pH zijn dan veel groter, waardoor de optimale pH voor de teelt mogelijk niet meer te bereiken is. De pH-buffer van een mengsel is tegenwoordig goed meetbaar.
2. Voorbeeld fysische eigenschappen
Soms wordt er gezocht naar een grondstof die het luchtgehalte verhoogt. Bijvoorbeeld ter vervanging van een veenfractie in een mengsel. Hierbij moet worden gerealiseerd dat dit naast chemische effecten ook gevolgen kan hebben voor de wateropnamesnelheid en de waterverdeling in het substraat. Deze laatste zijn vast te stellen met een WOK-analyse.
3. Voorbeeld biologische eigenschappen
De laatste jaren is de sector om verschillende redenen meer geconfronteerd met saprotrofe schimmels in teelten. Behalve de aanwezigheid van de schimmel, bijvoorbeeld in de vorm van sporen, moeten ook de omstandigheden optimaal zijn om de schimmelgroei op gang te krijgen. Denk daarbij aan het klimaat en de ontvankelijkheid van het substraat om een schimmel er goed op te laten gedijen. Door vervanging van de ene grondstof door een andere kan deze ontvankelijkheid (flink) toenemen met schimmelgroei als gevolg. Terwijl de vervangende grondstof de schimmel niet introduceert en hier zelf ook niet ontvankelijk voor hoeft te zijn. Puur door de combinatie met andere grondstoffen ontstaat er een optimale omstandigheid voor de schimmel.
Kijk in Mijn RHP voor diverse onderzoeksrapporten over mengsels. Of stel uw vragen over mengselaanpassingen aan uw technisch adviseur bij RHP.
